W dzisiejszych czasach, w obrządku rzymskokatolickim, ostatnie pożegnanie przeprowadzane jest zazwyczaj przez kapłana, ale całościowo za pochówek odpowiedzialny jest zakład pogrzebowy. Usługi pogrzebowe w Polsce zapewniają możliwość spalenia zwłok, jednak nie jest to aż tak popularne jak w innych krajach. Ten rytuał ma swoje tradycje, ale nie w każdym kraju pożegnanie bliskich zmarłych przebiega podobnie. Bardzo ciekawym obrzędem pogrzebowym, który stał się wręcz atrakcją turystyczną, jest palenie ciał nad brzegiem Gangesu.
Miasto Waranasi
Waranasi to miasto zlokalizowane w północnych Indiach. Jest ono bardzo ważne dla wyznawców buddyzmu i hinduizmu. Dla turystów jest znane przede wszystkim z rytualnych kąpieli hindusów w świętej rzece Ganges, a także… palenia zwłok zmarłych na ghatach.
Atrakcja, czy kosztowny rytuał?
Bez wątpienia dla Hindusów Waranasi jest miejscem świętym – zarówno dla żywych, jak i dla zmarłych. Spalenie ciała nad rzeką nie kosztuje mało, ale zapewnia zmarłemu dostanie się do lepszej kasty, a często także osiągnięcie ostatecznego celu, czyli Nirwany. Aby ceremonia była przeprowadzona w sposób prawidłowy – tradycyjny – zwłoki muszą być spalone w płomieniach drzewa sandałowego. Jest ono bardzo wonne i oleiste, a przy tym bardzo rzadko spotykane i… drogie. To przede wszystkim z tego powodu niewielu Hindusów stać na taką ceremonię dla swoich bliskich. Niemniej jednak, spalanie zwłok nad Gangesem odbywa się przez cały czas i przyciąga tłumy turystów.
Jak przebiega ceremonia?
Przed przystąpieniem do ceremonii, ciało musi zostać odpowiednio przygotowane. W tym celu przyozdabia się je biżuterią, po raz ostatni obmywa w świętej wodzie Gangesu, a następnie owija jedwabnym całunem i przykrywa kwiatami i złotem. Tak przygotowane ciało może zostać spalone. Pracownicy z kasty nietykalnych układają je na stosie drewna, a ubrany na biało przedstawiciel rodziny (zazwyczaj najstarszy syn) podpala drewno w pięciu miejscach obchodząc cały stos 3 razy. W ceremonii uczestniczą tylko najbliżsi męscy członkowie rodziny. Niemile widziane są emocjonalne wybuchy płaczu – ceremonia powinna przebiegać spokojnie. Wybuch czaszki podczas spalania, według wierzeń miejscowych, jest momentem, kiedy dusza idzie do nieba. Całe spalanie ciała trwa ok. 2,5-3 godziny.
Kiedy kogoś nie stać na spalenie w Ghacie…
Jak wspomniano na początku – tylko nielicznych stać na tak kosztowny rytuał (między 50 a 75 tys. rupii, czyli 2500-3750 zł). Mniej zamożni mogą wykupić spalanie zwłok w piecu elektrycznym w cenie 800 rupii lub wrzucenie do Gangesu ze specjalnymi obciążnikami – koszt to 200 rupii.
Czyich ciał nie spala się w Ghacie?
Niestety, nie wszyscy po śmierci mogą zostać spaleni w rytualny sposób i nie chodzi tutaj wcale o finanse. Z rytualnych pochówków wykluczeni są: dzieci, kobiety w ciąży, samobójcy, święci mężowie sidhu, trędowaci, zmarli na ospę oraz pogryzieni przez węże.